ตุ๊กตาบาร์บี้ (อังกฤษ: Barbie) เป็นตุ๊กตาจำลองรูปคน ส่วนมากมักจะเป็นเด็กผู้หญิง หญิงสาวหรือไม่ก็เป็นเจ้าหญิง เน้นเรื่องการแต่งตัวตามแฟชั่น สัดส่วนของตุ๊กตาจะจำลองจากขนาดของคนจริงๆ ที่ย่อขนาดลงมา 6 เท่าแต่ความสูงนั้นจะอยู่ที่ 11.5 นิ้วโดยประมาณ ผลิตโดย บริษัท แมทเทล เริ่มตั้งแต่วันที่ 9 มีนาคม ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502) จากการรังสรรค์ของรูธ แฮนด์เลอร์ นักธุรกิจสาวชาวอเมริกัน
ประวัติ
แฮนเลอร์ ได้รับแรงบันดาลใจที่จะประดิษฐ์ตุ๊กตาบาร์บี้ หลังจากเธอสังเกตเห็นว่า บาร์บาร่า ลูกสาวของเธอชอบเล่นตุ๊กตากระดาษ และชอบให้ตุ๊กตาเหล่านั้นทำสิ่งต่างๆ เหมือนที่ผู้ใหญ่ทำ รูธจึงเริ่มความคิดที่จะสร้างตุ๊กตาสาวที่มีรูปร่างเป็นผู้ใหญ่ แต่ในตอนแรกคนรอบกายของเธอไม่เห็นด้วย
ต่อมา เมื่อแฮนเลอร์มีโอกาสได้เดินทางไปท่องเที่ยวในยุโรปในปี 1956 เธอก็ไปสะดุดตากับตุ๊กตา “ไบล์ด ลิลลี” ของเยอรมนี (ตุ๊กตารูปหญิงสาววัยทำงานที่วางจำหน่ายครั้งแรกในเยอรมนีปี 1955 โดยเป้าหมายทางการตลาดในตอนแรกต้องการ เจาะกลุ่มผู้ใหญ่ แต่กลับได้รับความนิยมในหมู่เด็กๆ มากกว่า) ซึ่งวางขายอยู่ในร้าน ขายของของสวิตเซอร์แลนด์และได้ซื้อกลับบ้านมา 3 ตัว โดยที่ตัวหนึ่งในลูกสาวส่วนที่ เหลือนำมาเป็นต้นแบบในการผลิตตุ๊กตาบาร์บี้
จากนั้น แฮนเลอร์ก็ได้ดัดแปลงเปลี่ยนโฉมตุ๊กตาลิลลีใหม่หมด พร้อมกับตั้ง ชื่อให้ว่า “บาร์บี้” ตามชื่อของลูกสาวเธอ หรือในชื่อเต็มว่า บาร์บี้ มิลลิเซ็น โรเบิร์ท (Barbie Millicent Roberts) ด้วยความช่วยเหลือของแจ๊ค ไรอัน (Jack Ryan) และนำตุ๊กตาที่ตั้งชื่อว่า “Barbie” นำไปออกแสดงในงาน American International Toy Fair ที่มหานครนิวยอร์ก ในวันที่ 9 มีนาคม 2502 (ความจริงบาร์บี้เป็นสาวราศีสิงห์) ซึ่งถือเป็นวันเกิดอย่างเป็นทางการของบาร์บี้มาจนถึงปัจจุบัน
บริษัท แมทเทล อิงค์ คือ ผู้ได้รับสิทธิในการผลิตบาร์บี้ โดยบาร์บี้รุ่นแรกมาในชุดว่ายน้ำลายทางขาวดำแบบม้าลาย ผมสีบลอนด์ยาวตรงและมีผมหน้าม้า เป็นตัวแทนของแฟชั่นวัยรุ่น เสื้อผ้าทุกชุดออกแบบโดยดีไซเนอร์ของแมทเทล เมื่อวางตลาดในปีแรกมียอดขายสูงกว่า 350,000 ตัว ถึงวันนี้ประมาณการว่ามีบาร์บี้กว่า 1,000 ล้านตัวที่วางขายใน 150 ประเทศทั่วโลก และแล้วเรื่องราวของบาร์บีก็ถูกแต่งขึ้นเพื่อส่งเสริมการขายสาวน้อยผู้นี้มีชื่อจริงว่าบาร์บี้ มิลลิเซ็นต์ โรเบิร์ตส์ เป็นบุตรสาวของ นางมาร์กาเรต โรเบิร์ตส์ (Mrs.Mageret Roberts) และ นายจอช โรเบิร์ตส์ (Mr.Josh Roberts) เกิดที่ “Willow, Wisconsin ประเทศสหรัฐอเมริกา ต่อมาแม็ทเทลก็ส่งครอบครัวและเพื่อนๆมาเพิ่มบทบาทไม่ให้บาร์บีต้องโดดเดี่ยว เริ่มต้นด้วย เคน (เค็น คาร์สัน) แฟนหนุ่ม และครอบครัวของเธออันได้แก่น้องสาว 3 คน ชื่อว่า สกิปเปอร์ สเตซี และเชลซี (ชื่อเดิมคือ เคลลี) พร้อมทั้งเพื่อนสนิทอย่างมิดจ์ในปี ค.ศ. 1963 นอกจากนั้นบาร์บียังได้เข้าเรียนในระดับไฮสคูลที่โรงเรียนวิลโลวส์ในเมือง
