เลือกของเล่นที่ส่งเสริมพัฒนาการและทักษะของเด็กในแต่ละด้าน

เลือกของเล่นให้เหมาะสมกับช่วงวัยของเด็ก

อันดับแรกควรคำนึงถึง “ความแตกต่างระหว่างบุคคล” เพราะเด็กแต่ละคนแม้จะอยู่ในช่วงวัยเดียวกัน ก็จะมีพัฒนาการ ความชอบและความสนใจที่แตกต่างกัน ดังนั้นการเลือกของเล่นให้เด็กจึงเป็นสิ่งสำคัญ และละเอียดอ่อนอย่างมาก ดังนั้น ก่อนเลือกซื้อของเล่นผู้ปกครองควรมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการของเด็กเบื้องต้นก่อนค่ะ

• เด็กแรกเกิด – 6 เดือน : ควรเลือกเป็นของเล่นที่มีสีสันสดใส มีเสียง เช่น โมบายล์ ตุ๊กตา ของเล่นที่เขย่าแล้วมีเสียง เนื่องจากเด็กในวัยนี้มองเห็นสิ่งของที่มีสีสันตัดกันได้ชัดกว่าสีเรียบและเสียงเป็นสิ่งที่กระตุ้นความสนใจของเด็กได้ดี
• 6 เดือน – 1 ปี : ควรเลือกของเล่นที่เด็กได้หยิบจับ มีพื้นผิวสัมผัสที่แตกต่างกัน เช่น หยาบ นุ่ม แข็ง นิ่ม ของเล่นยางกัด เพื่อกระตุ้นประสาทสัมผัสของเด็ก รวมไปถึงของเล่นที่เด็ก ๆ ได้เคลื่อนที่ เช่น รถลากจูง ลูกบอล เพื่อให้เด็กได้เคลื่อนไหวและฝึกการก้าวเดิน 
• 1 – 2 ปี : ควรเป็นของเล่นที่ได้ใช้กล้ามเนื้อมือและตาอย่างประสานสัมพันธ์กัน เช่น กล่องรูปทรงเรขาคณิต การร้อยลูกปัดขนาดใหญ่ การต่อบล็อก การเล่นดินน้ำมัน เป็นต้น การพัฒนาการกล้ามเนื้อมือและตาให้ประสานสัมพันธ์กันทำให้เด็กเคลื่อนไหวร่างกายอย่างคล่องแคล่วและเป็นพื้นฐานที่ดีในการขีดเขียน
• 2 – 3 ปี : ควรเลือกของเล่นที่ฝึกการทรงตัว เช่น จักรยานสามล้อ ม้าโยก เป็นต้น เนื่องจากเด็กในวัยมีพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดใหญ่ที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็วเริ่มวิ่งและกระโดดสองขาได้ รวมไปถึงของเล่นที่ช่วยให้เด็กได้จำแนกหรือจัดกลุ่ม เช่น การจัดวางรูปทรง การจับคู่ภาพกับเงา ของเล่นบทบาทสมมุติ รวมไปถึงนิทานภาพ เนื่องจากวัยนี้จะสามารถแยกวัตถุจากขนาดหรือสีได้แล้ว จึงช่วยให้เด็กมีการแสดงออกทางอารมณ์ที่ชัดเจนขึ้นและมีการเรียนรู้ศัพท์ใหม่ได้มากขึ้น
• 3 – 4 ปี : ควรเลือกของเล่นที่ส่งเสริมจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ เช่น ตัวต่อ บล็อกไม้ แม่เหล็กรูปทรง สมุดระบายสี แป้งโดว์ เป็นต้น ของเล่นบทบาทสมมติ เช่น ตุ๊กตา ชุดสัตว์ ชุดทำอาหาร เล่นขายของ ชุดเครื่องมือช่าง เป็นต้น เนื่องจากเป็นวัยที่มีจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์อย่างไร้ขีดจำกัด
• 4 – 6 ปี : ควรเป็นของเล่นที่ส่งเสริมการคิดอย่างมีเหตุผลและเสริมสร้างจินตนาการ เช่น บอร์ดเกม จิ๊กซอว์ Sequencing Games Magic Magnet เป็นต้น เนื่องจากเด็กในวัยนี้มีพัฒนาการทางสติปัญญาที่พัฒนาไปอย่างต่อเนื่องและรวดเร็ว

การเลือกของเล่นให้เหมาะสมกับช่วงวัยเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก ควรเริ่มต้นจากการให้เด็กเล่นของเล่นง่าย ๆ ก่อน แล้วค่อย ๆ เพิ่มความยากและความท้าทายไปตามวัย เพื่อที่จะเสริมสร้างความมั่นใจหรือการเห็นคุณค่าในตนเอง ถ้าหากเด็กได้เล่นของเล่นที่ยากเกินความสามารถก็จะทำให้เด็กขาดความมั่นใจได้ แต่หากง่ายเกินไปก็อาจทำให้เด็กรู้สึกเบื่อหน่ายได้เร็วขึ้น